LUNG POINT

Sanal Bronkoskopik Navigasyon Sistemi (Virtual Bronchoscopic Navigation System)

Yıllar içinde görüntüleme tekniklerinde elde edilen gelişmeler ve bu teknolojiye ulaşma olanaklarının artmasıyla akciğer nodülleri daha sıklıkla saptanmaktadır. Bu nodüller bazen iyi huylu tümörler olmakla birlikte bazen de kötü huylu tümörlerdir. Böyle bir nodül saptandığında hekimler açısından karar vermek bazen çok zor olabilir. Hastaya gereksiz bir cerrahi girişim önermekle, erken saptanmış kötü huylu bir tümörün cerrahi tedavisini geciktirmek arasında karar vermek birçok faktörün göz önüne alınması ile mümkündür. Tanı ve takipte çeşitli tanı araçları (ardışık BT ve PET/BT) kullanılmasına rağmen çoğunlukla kesin tanı için bronkoskopi yapılmaktadır. Bronkoskopi, havayollarının içeriden direk görüş altında incelendiği bir tanısal girişimdir. Bu yöntemle saptanmış nodüle ulaşılır ve buradan biyopsi alınır. Bu işlem yaklaşık 40 yıldır yaygın olarak ve başarı ile uygulanmaktadır.

Ancak bu işlemin başarılı olabilmesi için görüntüleme yöntemleri ile saptanan nodülün havayollarında içinde ulaşılabilir bir bölgede olması gerekmektedir. Havayolları nefes borusundan sonra dallanarak ve çapları küçülerek akciğer dokusunda kadar ilerleyen doğal bir yoldur. Bu yol içinde (Resim 2)görülebilen nodüllerden rahatlıkla biopsi alınabildiği halde dallanma sayısı arttıkça nodüle ulaşmak mümkün olmamakta, doğal olarak biopsi alınamamaktadır.

Sanal bronkoskopik navigasyon sisteminde bilgisayarlı tomografide saptanan nodül ulaşılmak istenen hedef olarak sisteme yüklenir. (Resim 1) Bronkoskopi işlemi başladığında ekranda hem gerçek görüntü hem de sanal görüntü bir arada gözükür. (Resim 2) Bronş dallanmaları arttıkça işlemi yapan kişi sanal görüntüde kendisine gösterilen en kısa ve uygun yolu izleyerek hedefe yaklaşır. Hedef gerçek görüntüde görülmese dahi sanal navigasyon sistemi sayesinde ulaşılabilecek en yakın noktaya kadar ilerlenir. Ardından özel iğneler yardımı ile biopsi alınır.

Resim 1

Resim 2 (Sağdaki ekran gerçek görüntü, soldaki ekran sanal görüntü ve navigasyon)

Bu yöntemle alınan bronkoskopinin tanı değeri önemli ölçüde artmıştır. Yaklaşık 1o yıldır ABD ve Avrupa da çeşitli merkezlerde başarı ile kullanılmaktadır. İşlem standart işleme göre 10-15 dakika daha uzun sürmektedir. Komplikasyon oranı göz ardı edilebilecek kadar düşüktür. Elde edilen yarar takip eden tedavi yöntemlerinin daha uygun seçilmesi için büyük ölçüde yol göstericidir.